Αρχαία - Βοήθεια/Απορίες στα Αρχαία

mar0oZz

Νεοφερμένος

Η Μαρία αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι 30 ετών, Μαθητής Β' λυκείου και μας γράφει απο Σύρος (Κυκλάδες). Έχει γράψει 71 μηνύματα.
Μπορείτε να μου εξηγήσετε τους βασικούς όρους μιας πρότασης;

κάθε πρόταση(όπως και στν ν.ε)αποτελείται από δύο κύριους όρους και δύο κύρια στοιχεία απαραίτητα, για να σχηματιστεί και η πιο απλή πρόταση.Οι κύριοι όροι σε μια πρόταση έιναι:το υποκείμενο και το κατηγόρημα. Το υποκείμενο είναι εκείνο για το οποίο γίνεται λόγος στην πρόταση και το κατηγόρημα είναι ό,τι λέγεται στην πρόταση για το υποκείμενο.Το κατηγόρημα μπορεί να είναι είτε μονολεκτίκο(να εχει δλδ μόνο το ρήμα) είτε περιφραστικό και να αποτελείται από έναν τύπο του ρήματος ειμι ή αλλου συγγενικού ρήματος και από ένα όνομα, επίθετο ή ουσιαστικό.(ΜΗΝ ΜΠΕΡΔΕΨΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑ ΜΕ ΤΟ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ...ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ)

ελπίζω να βοήθησα.:)


Μην με τρομάζεις..Ναι,το σβτκρκ θα στρωθώ και θα τα μάθω νεράκι..Συν και οι παρατηρήσεις:'(
μην αγχώνεσαι από τώρα...μεταξύ μας..:Pτο γυμνάσιο είναι απλά για παιχνίδι...το λύκειο μετράει..θα ξανακάνετε τα ίδια στα αρχαία μέχρι την 1η λυκείου..
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

Επεξεργάστηκε από συντονιστή:

Guest 190013

Επισκέπτης

αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμέν. Δεν έχει γράψει κανένα μήνυμα.
Βεβαίως και είναι η Β, γιατί την έχει πρώτη, νομίζετε;
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

Guest 190013

Επισκέπτης

αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμέν. Δεν έχει γράψει κανένα μήνυμα.
Εμείς μόλις μπήκαμε στην 9
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

ΑΓΝΗΓΙΩΡΓΟΣ

Πολύ δραστήριο μέλος

Η ΑΓΝΗΓΙΩΡΓΟΣ αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Έχει γράψει 828 μηνύματα.
Τώρα που τις έμαθα όλες είναι η β.Εξάλου για αυτό τη μαθαίνουμε πρώτη.
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

GABRIELLA

Δραστήριο μέλος

Η GABRIELLA αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Φοιτητής του τμήματος Φιλολογίας Πελοποννήσου (Καλαμάτα) και μας γράφει απο Καλαμάτα (Μεσσηνία). Έχει γράψει 791 μηνύματα.
παιδια τι ερωτηση ειναι αυτη;φυσικα και η γ κλιση ειναι η δυσκολοτερη γιατι περιεχει περισσοτερες κατηγοριες ουσιαστικων και εξαιρεσεις...
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

dreamy girl

Εκκολαπτόμενο μέλος

Η dreamy girl αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Μας γράφει απο Βέλγιο (Ευρώπη). Έχει γράψει 140 μηνύματα.
Εμείς είμαστε στην ενότητα 11.
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

betoni

Νεοφερμένος

Η Bέτα αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Μαθητής Γ' γυμνασίου και μας γράφει απο Βέροια (Ημαθία). Έχει γράψει 64 μηνύματα.
ευχαριστώ πολυ!!!!!!
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

dimosthenisgeo

Νεοφερμένος

Ο dimosthenisgeo αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Είναι Φοιτητής και μας γράφει απο Ηράκλειο (Κρήτη). Έχει γράψει 49 μηνύματα.
η β' κληση ειναι πολυ ευκοληγ' αν και μοιαζει με τα ν.ε. με δυσκολευει.
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

LiViNGtheLiFE

Διάσημο μέλος

Η LiViNGtheLiFE αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Φοιτήτρια. Έχει γράψει 2,226 μηνύματα.
ενταξει και εμενα η Β πιο ευκολη μου φανηκε...αλλα σιγα!..:Pκαι Γ ομως μου αρεσε περισσοτερο
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

maraki362

Νεοφερμένος

Η maraki362 αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι 26 ετών και Μαθητής Α' γυμνασίου. Έχει γράψει 35 μηνύματα.
Πιστευω πως η α' κλιση ειναι πιο ευκολη γιατι αρσενικο και θυληκο ειναι το ιδιο και το ουδετεροεχει ευκολες καταληξεις
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

sweet11

Νεοφερμένος

Η sweet11 αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Μαθητής Γ' λυκείου. Έχει γράψει 48 μηνύματα.
να σας πω ρε παιδιά..επειδή πλησιάζουν οι εξετάσεις..μπορει κανεις να μου πει τα SOS και κυρίως τι σας βαλανε προηγουμενες χρονιές?ευχαριστω:)
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

sofiapal

Νεοφερμένος

Η sofiapal αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Έχει γράψει 4 μηνύματα.
sweet11 καλώς ή κακώς τα αρχαία είναι μάθημα αλυσίδα..που σημαίνει ότι θα τα βρεις μπροστά σου του χρόνου και θα θεωρηθούν δεδομένα αυτά που διδάχτηκες φέτος...να μη σε ζαλίζω,η εμπειρία μου λέει πως εξετάζεται α' και β' κλίση ουσιαστικών(τη γ' επειδή την διδάσκεστε λεπτομερώς στη β' γυμνασίου δεν την βάζουν όλοι)και σίγουρα το ρήμα!!!Αν θέλεις να ξεκινήσεις να διαβάζεις κάτι αυτά είναι τα βασικά και πρέπει να τα παίζεις στα δάχτυλα...Για τα κείμενα και τα λεξιλογικά θα ενημερωθείτε λίγο πριν τις εξετάσεις..Ελπίζω να σε κάλυψα εν μέρει.Αν θέλεις κάτι περισσότερο,ρώτα!Καλή επιτυχία!!:)
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

sweet11

Νεοφερμένος

Η sweet11 αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Μαθητής Γ' λυκείου. Έχει γράψει 48 μηνύματα.
Ευχαριστώ πολύ!Αλλα έχω και μια αλλη απορία..μηπως μπορεις να μου πεις τα πιο σημαντικα κειμενα και λεξιλογικα?Ευχαριστω!;)
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

sofiapal

Νεοφερμένος

Η sofiapal αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Έχει γράψει 4 μηνύματα.
sweet11 Τα λεξιλογικα παιζουν..δεν ειναι standard..αλλα απο κειμενα εχω δει σε εξετασεις τα 4,6,7,14.;)
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

Επεξεργάστηκε από συντονιστή:

sweet11

Νεοφερμένος

Η sweet11 αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Μαθητής Γ' λυκείου. Έχει γράψει 48 μηνύματα.
ευχαριστω πολυ!!
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

LiViNGtheLiFE

Διάσημο μέλος

Η LiViNGtheLiFE αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Φοιτήτρια. Έχει γράψει 2,226 μηνύματα.
εγω δεν δυσκολευομαι...αλλα μετα τα ξεχναω:D... ειναι και εκατομμυρια παναθεμα τα!βασικα κανω μια επαναληψη και τα ξαναθυμαμαι...αλλα κεινες τις καταληξεις για καθε βλακεια επιθετο/επιρρημα/ουσιαστικο τι τις θελουνε?? καλα τα ρηματα και να ξερουμε να κλινουμε και ουσιαστικα! αλλα να μαθαινουμε καθε καταληξη για να σχηματισουμε επιθετα αχρηστα για παιδια α΄ γυμνασιου...?? τεσπα..παντως αδικο που δεν επιλεγουμε ασκησεις στις εξετασεις!! μεχρι κ μαθηματικα επιλεγουμε...
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

Τάσος97

Τιμώμενο Μέλος

Ο Allostasis αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Είναι Διδακτορικός και μας γράφει απο Ηνωμένο Βασίλειο (Ευρώπη). Έχει γράψει 11,113 μηνύματα.
δν εχω καταλαβει τιποτα απο ... αρχαια !
σχεδον τιποτα δλδ... ομως πολυ λιγα εχω καταλαβει π.χ
τα αρθρα :jumpy: εσεις εχετε καταλαβει τιποτα αν ναι τι??

Να 'σουν και ο μόνος... Το μόνο που κατάλαβα ήταν ο παρατατικός!:)
Την Β' κλίση μέχρι το Πάσχα δεν την ήξερα!!(αναγκάστηκα να τη μάθω για τις εξετάσεις!!)
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

Dalian

Περιβόητο μέλος

Η Substrata αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Πτυχιούχος. Έχει γράψει 4,822 μηνύματα.
Αν δεν πας τα Αρχαία, κανένα πρόβλημα... δώσε βάση όμως από τώρα αν θες να τα πας καλά στο Λύκειο....
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

A propos

Διάσημο μέλος

Ο Νίκος αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Είναι 34 ετών, Πτυχιούχος και μας γράφει απο Θεσσαλονίκη (Θεσσαλονίκη). Έχει γράψει 2,664 μηνύματα.
Τίποτα. Η ευχαρίστηση είναι όλη δική μου!
-----------------------------------
20,032 (αρχαία ελληνικά) και 2.004 σελίδες για αρχ.
https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=αρχ.&loptall=true&dq=

(γαλλικά)
8469 λέξεις και 847 σελίδες για γαλλ. στο λεξικό Τριανταφυλλίδη

Σημείωση, Σεπτέμβριος 2008: Αν σας ενδιαφέρει κυρίως η ελληνική ρίζα της λέξης τουρνουά και των άλλων λέξεων του βιβλίου Αρχαίων της 1ης Γυμνασίου, μπορείτε να διαβάσετε και αυτό το ειδικό άρθρο





Τρία και ένα ρήματα για την πρώτη δεκάδα

Στο πρώτο μου σημείωμα στο Φαινόμενο του Λουξεμβούργου είχα μιλήσει για "τρεις και μία" αρχαίες φράσεις, και ο συνάδελφος που κάνει το κασέ του περιοδικού είχε ξεχωρίσει αυτό το "3 + 1" και το ανέδειξε τρόπον τινά σε υπέρτιτλο του εκάστοτε άρθρου μου. Στα επόμενα σημειώματά μου δεν τήρησα αυτή τη δομή, αλλά σήμερα που κλείνω την πρώτη δεκάδα σημειωμάτων επιστρέφω στο σχήμα 3+1, μια και έβαλα σκοπό να σας μιλήσω για τρία και ένα ρήματα –τρία γαλλικά και ένα αγγλικό.

Αν αναρωτηθούμε τι το κοινό έχουν μεταξύ τους αυτά τα τέσσερα ρήματα, δύσκολα θα βρει κανείς να πει κάτι, εκτός ίσως από το ότι είναι αρκετά συχνά και τα τέσσερα. Υπάρχει όμως και ένα άλλο κοινό στοιχείο, αφανές, και αυτό είναι ότι στην απώτερη αρχή των τεσσάρων αυτών ρημάτων βρίσκεται από μία ελληνική λέξη, είτε αφηρημένη και ενδεχομένως υψηλή όπως η παραβολή και ο τρόπος, είτε συγκεκριμένη και τρέχουσα, για να μην πω ταπεινή, όπως ο τόρνος και το στουπί.

Ας αρχίσουμε από την παραβολή. Η λέξη παραβολή στα ελληνικά έχει ποικίλες σημασίες –παραβολή λέγεται μια κωνική τομή, από την οποία και τα σημερινά παραβολικά κάτοπτρα που φέρνουν στο σπίτι μας εικόνες από μακρινά μέρη, παραβολή έχουμε όταν βάζουμε πλάι πλάι δυο πράγματα για να τα συγκρίνουμε, παραβολή λέγεται και η αλληγορική διήγηση που έχει ένα ηθικό δίδαγμα μέσα της, σαν κι αυτές που αγαπούσε να διηγείται ο Χριστός. Η αρχαιότερη σημασία είναι της σύγκρισης και αυτή η σημασία πέρασε και στα κλασικά λατινικά ως parabola, στην ορολογία πρώτα της ρητορικής.

Με την επικράτηση του χριστιανισμού, το parabola από την ειδική σημασία "παραβολή του Χριστού" επεκτάθηκε και έφτασε να σημαίνει "ομιλία του Χριστού", και μετά σήμαινε οποιαδήποτε σοβαρή και εμπνευσμένη ομιλία που έχει βαθύ νόημα, και τέλος οποιαδήποτε ομιλία. Το υστερολατινικό parabola μέσω ενός αμάρτυρου τύπου *paraula περνάει στα γαλλικά και δίνει το parole. Αλλά από το parabola γεννιέται το ρήμα parabolare, αρχικώς με τη σημασία "μιλάω με παραβολές" και τελικά με τη γενικότερη σημασία "μιλάω". Και αυτό το parabolare εκτόπισε εντελώς το κλασικό λατινικό ρήμα loqui, και έδωσε το γαλλικό parler και το ιταλικό parlare, αλλά στην ιβηρική χερσόνησο σταμάτησε στα καταλανικά, διότι στα ισπανικά και πορτογαλικά το hablar και το fallar προήλθαν από το fabulari.

Λοιπόν, parler σημαίνει ομιλώ, και αρχικά parlement στα παλιά γαλλικά ήταν η συνομιλία, το να μιλάει κανείς. Από το 12ο αιώνα όμως άρχισε να σημαίνει μια συνέλευση που συζητούσε και έπαιρνε αποφάσεις, και τελικά την curia regis, την συνέλευση των ευγενών στη βασιλική αυλή. Η λέξη πέρασε απέναντι, στην Αγγλία, και εκεί parliament ονομάστηκαν τα επίσημα συμβούλια που καλούσαν οι Πλανταγενέτες βασιλιάδες και μετά η λέξη πήρε τη σύγχρονη σημασία της. Πριν από λίγο καιρό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε κρεμάσει στον Πύργο Α ένα γιγαντιαίο πανώ ή τέλος πάντων πανί, το οποίο έγραφε τις λέξεις "Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο" στις 20 επίσημες γλώσσες της Ένωσης. Όπως ίσως θα περιμένατε, σε όλες τις γλώσσες διάβαζε κανείς Parlement/Parliament/Parlamento, σε όλες, ακόμα και στα ουγγαρέζικα ή τα φιλανδικά, και μόνο τα ελληνικά ακολουθούσαν δικό τους χαβά με το Κοινοβούλιο. Για να μην πείτε όμως ότι είμεθα έθνος ανάδελφον, ας επισημάνω ότι οι γερμανοί, σκανδιναβοί και λοιποί ονομάζουν Parlament (κτλ.) τούτο εδώ το Κοινοβούλιο, το ευρωπαϊκό, ενώ το δικό τους το λένε Reichstag, Riksdag, Sejm κτλ. Ακόμα κι οι γάλλοι, τη δική τους βουλή τη λένε Assemblée Nationale (Εθνοσυνέλευση). Στα ελληνικά έχει χρησιμοποιηθεί η λέξη παρλαμέντο για τη βουλή μας (υπήρχε και ο μεσαιωνικός παρλαμάς), αλλά όχι συχνά και όχι βέβαια στην επίσημη ονομασία του θεσμού. Η λέξη ποτέ δεν απέβαλε μια κάποια ειρωνική ή υποτιμητική χροιά. Κι άλλες ομόριζες αντιδάνειες λέξεις την ίδια μοίρα είχαν, έτσι για παράδειγμα, ενώ το ιταλικό parlare σημαίνει απλώς 'ομιλώ', το ελληνικό δάνειο παρλάρω σημαίνει 'φλυαρώ', και οι παρόλες δεν είναι απλώς τα λόγια, αλλά τα επιπόλαια, τα ασήμαντα ή τα αστεία λόγια. Πριν περάσω στην επόμενη λέξη, μια τελευταία παρέκβαση, ίσως άσχετη. Στη λατινική μετάφραση της Βίβλου, τη Βουλγάτα, το parabola χρησιμοποιείται για να αποδώσει το εβραϊκό masal, το οποίο masal είναι δάνειο από αραβική λέξη –από την οποία παράγεται και το τουρκικό masal, που θα το ξέρουν οι μακεδόνες ως μασάλι. Παραμύθι δηλαδή.

Πάμε τώρα στον τόρνο. Στα αρχαία ελληνικά η λέξη τόρνος σήμαινε το εργαλείο το αντίστοιχο με το σημερινό ομώνυμο αλλά και ένα όργανο σαν τον διαβήτη για χάραξη κύκλων (εργαλείον τεκτονικόν, ώ τα στρογγύλα σχήματα περιγράφεται, λέει ο Ησύχιος). Η λέξη περνάει στα λατινικά ως tornus και ανοίγει ολόκληρη φλέβα λεξιλογική. Εκεί λοιπόν φτιάχτηκε το ρήμα tornare, το οποίο, κατ' αναλογία με το ελληνικό τορνεύω, σήμαινε "κατεργάζομαι κάτι στον τόρνο". Επειδή όμως όταν δουλεύουμε κάτι στον τόρνο το περιστρέφουμε, πολύ γρήγορα το tornare πήρε τη σημασία "στρέφω, περιστρέφω, γυρίζω" και απέσπασε μεγάλο μέρος του σημασιολογικού πεδίου των αυτοχθόνων λατινικών ρημάτων vertere και torquere. Από τα λατινικά παράγεται το παλαιογαλλικό ρήμα torner, και από εκεί το ουσιαστικό torn, tor. Η λέξη περνάει στα μεσαιωνικά αγγλικά, από όπου το αγγλικό ουσιαστικό και ρήμα tour, και το ρηματικό ουσιαστικό touring στις αρχές του 19ου αιώνα δηλώνει την πρωτόγνωρη τότε δραστηριότητα της περιήγησης για λόγους αναψυχής και καλλιέργειας, εξ ου και τα tourism, tourist που έχουν διεθνοποιηθεί. Της ίδιας ρίζας είναι και το τουρνουά, που είναι σήμερα αθλητική διοργάνωση, συνήθως περιορισμένης χρονικής διάρκειας, σε ορισμένο τόπο και εκτός του επίσημου προγράμματος αθλητικών συναντήσεων. Ετυμολογικά ξεκινάμε από το ρήμα tourner που έδωσε περί τον 13ο αιώνα ένα παράγωγο ρήμα, το tournoyer, με σημασία "περιστρέφομαι, περιπλανώμαι" τις οποίες διατηρεί και σήμερα, αλλά πήρε και την ειδικότερη σημασία της "δίνω μάχη σε περιφραγμένο πεδίο". Από εκεί και το ρηματικό ουσιαστικό tournoi, που σήμαινε τις μάχες που έδιναν σε συμφωνημένο χώρο αντίπαλες συμμορίες ήδη από τον 10ο αιώνα. Αρχικά χυνόταν άφθονο αίμα σε αυτές τις συγκρούσεις, αλλά με τον καιρό μπήκαν κανόνες, θεσπίστηκε συγκεκριμένο τελετουργικό και έγιναν αποκλειστικότητα των ιπποτών που χρησιμοποιούσαν ακίνδυνα όπλα για τις μονομαχίες αυτές. Έτσι, με το τέλος του Μεσαίωνα το τουρνουά είχε πάρει τον χαρακτήρα του σπορ, οι κονταρομαχίες διέπονταν από αυστηρούς κανόνες, περίπου σαν το μπαλέτο. Η επέκταση στο χώρο του αθλητισμού ήταν το φυσικό επακόλουθο.

Το λατινικό tornare μας θυμίζει την πρώτη καταγραμμένη μαρτυρία της βλάχικης γλώσσας, της γλώσσας δηλαδή των λατινόφωνων των Βαλκανίων, που υπάρχει στον Θεοφάνη και στον Θεοφύλακτο Σιμοκάττη. Περιγράφοντας την εκστρατεία των βυζαντινών κατά των Αβάρων περί το 580 μ.Χ., αφηγούνται ένα περιστατικό όπου ένα μουλάρι έγειρε από τη μια μεριά και ο ημιονηγός του, που προπορευόταν, δεν το είχε πάρει είδηση. Τότε, ένας άλλος τού φώναξε στην πατρική γλώσσα, τόρνα, τόρνα φράτερ! (ενός γαρ ζώου τον φόρτον διαστρέψαντος, έτερος τον δεσπότην του ζώου προσφωνεί τον φόρτον ανορθώσαι τη πατρώα φωνή· τόρνα, τόρνα, φράτερ) Δηλαδή, "γέρνει, αδελφέ!" Οι άλλοι στρατιώτες όμως το παρεξήγησαν και νόμισαν ότι εννοούσε "γύρνα πίσω", κι έτσι τράπηκαν σε φυγή.

Ας δούμε τώρα τον τρόπο. Η ελληνική λέξη τρόπος περνάει στα λατινικά ως tropus, με πολλές σημασίες μεταξύ των οποίων "ρητορικό σχήμα". Από εκεί παράγεται το υστερολατινικό ρήμα contropare που σημαίνει "μιλώ μεταφορικά", "κάνω συγκρίσεις", καθώς και μια αμάρτυρη παραλλαγή του, το *tropare με σημασία "συνθέτω, εφευρίσκω". Αυτό το *tropare πήρε λοιπόν δύο σημασίες που σιγά-σιγά χωρίστηκαν, αφενός τη "συνθέτω ένα ποίημα" και αφετέρου τη σημασία "ανακαλύπτω, εφευρίσκω". Από το παλαιοπροβηγκιανό ρήμα trobar, που παραδίδεται και με τις δύο παραπάνω σημασίες, γεννήθηκε η λέξη trobador που δήλωνε τους περιπλανώμενους αυτούς συνθέτες και τραγουδιστές. Η λέξη διαδόθηκε στις άλλες γλώσσες της περιοχής, και στα γαλλικά ως troubadour. Εν τω μεταξύ στα γαλλικά παράγωγο του *tropare ήταν το ρήμα trouver που σιγά-σιγά πήρε αποκλειστικά τη σημασία "βρίσκω" και είναι σήμερα ένα από τα κοινότερα ρήματα της γαλλικής γλώσσας.

Οι τροβαδούροι ήταν περιπλανώμενοι λυρικοί ποιητές και μουσικοί που έζησαν στην Προβηγκία και γενικά στη νότια Γαλλία από τον 11ο έως τον 13ο αιώνα. Τραγουδούσαν κυρίως ερωτικά ιπποτικά θέματα στη λεγόμενη "γλώσσα του οκ". Την ίδια εποχή στη Βόρεια Γαλλία άκμασαν οι τρουβέροι, που είχαν όμως πιο πολύ πολεμική θεματολογία και χρησιμοποιούσαν τη "γλώσσα του όιλ" (από την οποία προέρχονται τα σημερινά γαλλικά).Στα σημερινά ελληνικά, τροβαδούρος λέγεται μεταφορικά οποιοσδήποτε ρομαντικός ή ερωτικός τραγουδιστής ή συνθέτης. Όταν έχει περισσότερο επικό ύφος, λέγεται βάρδος, που και αυτό είναι γαλατικής αρχής. Οι ραψωδοί προς το παρόν έχουν γλιτώσει.

Να κλείσουμε με το ταπεινό και περιφρονημένο στουπί, το οποίο οι αρχαίοι το έλεγαν στυππείον. Από έναν παράλληλο τύπο, την στύππη, προέρχεται το λατινικό δάνειο stuppa (stuppamlinumimpolitumappellantGraeciDorii, δηλ. οι Έλληνες Δωριείς το χοντρό νήμα το ονομάζουν stuppa, γράφει ο Festus). Και επειδή μία από τις πάμπολλες χρήσεις που έχει το στουπί είναι για να βουλώνουμε φιάλες και άλλα δοχεία, στη μεταγενέστερη εποχή stuppa σημαίνει το πώμα. Από εκεί το υστερολατινικό stuppare «βουλώνω με στουπί», που διαδίδεται σε όλες τις γλώσσες, τόσο τις ρωμανικές (γαλλ. étouper, ιταλ. stoppare), όσο και στις γερμανικές (παλαιογερμανικά stopfôn, γερμανικά stopfen, ολλανδικά stoppen), από όπου και το μεσαιωνικό αγγλικό stoppen που σημαίνει «κλείνω, φράζω, βουλώνω» και από εκεί το σημερινό ρήμα και ουσιαστικό stop, που επεκτείνει και γενικεύει τη σημασία του φραγμού και που το έχουμε δανειστεί κι εμείς (αντιδάνειο πάλι) στα οδικά σήματα του κώδικα κυκλοφορίας, στην αθλητική ορολογία (στόπερ) ή σε ποικίλους μηχανισμούς που καμιά σχέση, ούτε ως μακρινή ανάμνηση δεν έχουν πια με το ταπεινό στουπί, αλλά και σαν επιφώνημα, όταν θέλουμε να σταματήσει κάτι, στοπ! Κατάλληλη μα την αλήθεια λέξη για να τερματίσω κι εγώ εδώ την περιήγησή μου στα τρία και ένα ρήματα, αφού ο φιλόξενος χώρος που μου διαθέτει το περιοδικό μάλλον κοντεύει να εξαντληθεί.
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

Επεξεργάστηκε από συντονιστή:

nikmil

Εκκολαπτόμενο μέλος

Ο Νίκος αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Είναι 26 ετών, Φοιτητής και μας γράφει απο Αθήνα (Αττική). Έχει γράψει 132 μηνύματα.
επι το έργον ή επι τω έργω?
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

Top