@nt¤wnis|~|¤e
Δραστήριο μέλος
Ο Αντώνης αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Έχει γράψει 787 μηνύματα.
06-11-08
08:31
Να σου πω
Κατ’ αρχάς θα έπρεπε κανείς να καταλήξει σε ολιστικούς προσδιορισμούς της μίας και την άλλης έννοιας – πράγμα αδύνατον, ειδικά όταν μιλάμε για την ελευθερία! – κι αφού το κάνει να κάτσει και να ερευνήσει αν γίνεται να υπάρξει και ταύτιση!... Όπως καταλαβαίνεις, για αρχή τουλάχιστον, δεν πρόκειται να αποτολμήσω κάτι τέτοιο. Στο παραπάνω μου ποστ εξέφρασα απλώς κάποιες σκέψεις εκ του προχείρου.
Λοιπόν, ας κάνω μια αρχή:
Δεν τίθεται μονάχα το ερώτημα τι είναι ελευθερία (που αν το βρεις φέξε μου…), αλλά και το ελευθερία από τι;; (έριξα μερικά πρόχειρα παραδείγματα στην αρχή του παραπάνω ποστ μου)
Κι αν εγώ πω ότι η ελευθερία ταυτίζεται με την ευθύνη, κάποιος άλλος μπορεί να πει ότι ταυτίζεται με την αυτογνωσία, αλλά και η αυτογνωσία σχετίζεται με την ευθύνη και …μπλα…μπλα…μπλα…
Έτσι για να κάνω μια αρχή... λίγα λόγια για την ευθύνη:
Ο καθημερινός νους ρίχνει συχνά την ευθύνη αλλού. "Φταίνε οι άλλοι που μας πονάνε και μας βασανίζουν. Φταίνε τα παιδιά μου, φταίνε οι γονείς μου, φταίνε οι κοινωνικές αντινομίες, η ενστικτώδης μας φύση, ο καπιταλισμός, το κάρμα" …κλπ…κλπ… Όλες αυτές οι εξηγήσεις συνοψίζονται στο εξής: "ρίξε την ευθύνη κάπου αλλού, για να μπορείς να νιώθεις καλά και να μπορείς να συνεχίζεις έτσι όπως είσαι, οπότε δεν υπάρχει ανάγκη να περάσεις από καμιά αλλαγή." Όταν όμως λέμε ότι φταίει "κάτι άλλο" κι όχι εμείς, τότε δεν κάνουμε τίποτα για να αλλάξουμε – περιμένουμε πρώτα να αλλάξει (αν αλλάξει) αυτό το "άλλο" για να καλυτερεύσουν τα πράγματα για μας. Έρχεται λοιπόν κάποιος και μου προτείνει ως διέξοδο: "Πάρε την ευθύνη στους ώμους σου! Αν θεωρήσεις τον εαυτό σου υπεύθυνο για τη δυστυχία σου, τότε είναι στο χέρι σου να αλλάξεις, αν κάτι "άλλο" είναι είανι υπεύθυνο για τη δυστυχία σου, τότε τι μπορείς να κάνεις εσύ;; Η υπευθυνότητα", σου λέει, "φέρνει ελευθερία. Το να ρίχνεις την ευθύνη στους άλλους ή σε κάτι άλλο σε κρατάει σκλάβο."
Κι όπως λέει ο σκηνοθέτης:
Ελευθερία σημαίνει ότι μαθαίνεις να έχεις απαιτήσεις μόνο από τον εαυτό σου, όχι από τη ζωή ή τους άλλους.
Α. Ταρκόφσκι
τα παραπάνω δεν αποτελούν σκέψεις που ενστερνίζομαι εξ ολοκλήρου, κυρίως επειδή εκφράζουν μια υπεραπλουστευμένη και εποπτική εικόνα – να αποφύγω και τα σεντόνια-, αλλά δίνουν την ουσία αυτού που θέλω να πω (αρχικά τουλάχιστον και για να χρησιμοποιηθεί ως έναυσμα για κουβέντα), κι αν μου πει κάποιος ότι "μπάζουν στα σημεία", το δέχομαι εκ των προτέρων.
Κατ’ αρχάς θα έπρεπε κανείς να καταλήξει σε ολιστικούς προσδιορισμούς της μίας και την άλλης έννοιας – πράγμα αδύνατον, ειδικά όταν μιλάμε για την ελευθερία! – κι αφού το κάνει να κάτσει και να ερευνήσει αν γίνεται να υπάρξει και ταύτιση!... Όπως καταλαβαίνεις, για αρχή τουλάχιστον, δεν πρόκειται να αποτολμήσω κάτι τέτοιο. Στο παραπάνω μου ποστ εξέφρασα απλώς κάποιες σκέψεις εκ του προχείρου.
Λοιπόν, ας κάνω μια αρχή:
Δεν τίθεται μονάχα το ερώτημα τι είναι ελευθερία (που αν το βρεις φέξε μου…), αλλά και το ελευθερία από τι;; (έριξα μερικά πρόχειρα παραδείγματα στην αρχή του παραπάνω ποστ μου)
Κι αν εγώ πω ότι η ελευθερία ταυτίζεται με την ευθύνη, κάποιος άλλος μπορεί να πει ότι ταυτίζεται με την αυτογνωσία, αλλά και η αυτογνωσία σχετίζεται με την ευθύνη και …μπλα…μπλα…μπλα…
Έτσι για να κάνω μια αρχή... λίγα λόγια για την ευθύνη:
Ο καθημερινός νους ρίχνει συχνά την ευθύνη αλλού. "Φταίνε οι άλλοι που μας πονάνε και μας βασανίζουν. Φταίνε τα παιδιά μου, φταίνε οι γονείς μου, φταίνε οι κοινωνικές αντινομίες, η ενστικτώδης μας φύση, ο καπιταλισμός, το κάρμα" …κλπ…κλπ… Όλες αυτές οι εξηγήσεις συνοψίζονται στο εξής: "ρίξε την ευθύνη κάπου αλλού, για να μπορείς να νιώθεις καλά και να μπορείς να συνεχίζεις έτσι όπως είσαι, οπότε δεν υπάρχει ανάγκη να περάσεις από καμιά αλλαγή." Όταν όμως λέμε ότι φταίει "κάτι άλλο" κι όχι εμείς, τότε δεν κάνουμε τίποτα για να αλλάξουμε – περιμένουμε πρώτα να αλλάξει (αν αλλάξει) αυτό το "άλλο" για να καλυτερεύσουν τα πράγματα για μας. Έρχεται λοιπόν κάποιος και μου προτείνει ως διέξοδο: "Πάρε την ευθύνη στους ώμους σου! Αν θεωρήσεις τον εαυτό σου υπεύθυνο για τη δυστυχία σου, τότε είναι στο χέρι σου να αλλάξεις, αν κάτι "άλλο" είναι είανι υπεύθυνο για τη δυστυχία σου, τότε τι μπορείς να κάνεις εσύ;; Η υπευθυνότητα", σου λέει, "φέρνει ελευθερία. Το να ρίχνεις την ευθύνη στους άλλους ή σε κάτι άλλο σε κρατάει σκλάβο."
Κι όπως λέει ο σκηνοθέτης:
Ελευθερία σημαίνει ότι μαθαίνεις να έχεις απαιτήσεις μόνο από τον εαυτό σου, όχι από τη ζωή ή τους άλλους.
Α. Ταρκόφσκι
τα παραπάνω δεν αποτελούν σκέψεις που ενστερνίζομαι εξ ολοκλήρου, κυρίως επειδή εκφράζουν μια υπεραπλουστευμένη και εποπτική εικόνα – να αποφύγω και τα σεντόνια-, αλλά δίνουν την ουσία αυτού που θέλω να πω (αρχικά τουλάχιστον και για να χρησιμοποιηθεί ως έναυσμα για κουβέντα), κι αν μου πει κάποιος ότι "μπάζουν στα σημεία", το δέχομαι εκ των προτέρων.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.