Οι πανελλήνιες εξετάσεις των γονέων

Αναδημοσιεύω από το blog μου:

https://sourotiri.blogspot.com/2011/02/blog-post.html

Μπορεί φέτος να έχω μείνει εκτός ενεργής δράσης, όσον αφορά το ζήτημα της διδασκαλίας, αλλά οι μαθητές και ιδίως οι πανελλήνιες εξετάσεις δεν έχουν φύγει από το πεδίο των ενδιαφερόντων μου. Βλέπεις, κάτι που όλο και κάποιον κοντινό μου άνθρωπο ξέρω που δίνει εξετάσεις, κάτι που δίνω και εγώ φέτος, κάτι που σουλατσάρω σε διάφορα fora σχετικά με αυτές, δεν έχω χάσει την επαφή μου.

Έχω γράψει διάφορα posts κατά καιρούς σχετικά με την μαθητική ζωή και τις πανελλήνιες, αλλά δεν έχω ασχοληθεί ποτέ εκτενώς με τους δευτεραγωνιστές της όλης κατάστασης: Τους γονείς των παιδιών. Υπάρχουν ορισμένοι συνδυασμοί των χαρακτήρων γονέων-παιδιών που μπορούν να αποβούν πραγματικά μοιραίοι για το τελικό αποτέλεσμα. Φυσικά, πολλές φορές ο χαρακτήρας του γονέα επηρεάζει μέγιστα τον χαρακτήρα του παιδιού και εννοείται πως αυτό δεν γίνεται αντίστροφα. Έτσι, ο ρόλος του γονέα προφανώς και δεν είναι αμελητέος, όχι μόνο για την χρονιά που το παιδί προετοιμάζεται για τις πανελλήνιες, αλλά και για τα 17 χρόνια που έχουν προηγηθεί.

Φυσικά, με την παρακάτω κατηγοριοποίηση δεν φιλοδοξώ να καλύψω 100% το φάσμα όλων των ακραίων περιπτώσεων στις οποίες κάτι πηγαίνει λάθος. Αντιλαμβάνομαι πως υπάρχουν πάντα εξαιρέσεις όπως επίσης και επιπρόσθετες κατηγορίες, οπότε απλά διευκρινίζω πως όσα αναφέρω είναι από περιστατικά που τα έχω δει να γίνονται πραγματικότητα με τα μάτια μου.

Κατηγορία 1η: Πανέξυπνο παιδί- Υπερφίαλος/υπεραισιόδοξος γονέας.
Αυτός μάλιστα, είναι ο πιο θανατηφόρος συνδυασμός. Συνήθως, το παιδί έχει μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον που κατά κύριο λόγο οι γονείς του, αλλά και το υπόλοιπο συγγενολόι, το έχουν πείσει ότι είναι το καλύτερο μυαλό του κόσμου. Αν ήταν χορευτής, θα ήταν ο επόμενος Νουρέγιεφ. Αν ήταν μουσικός, ο επόμενος Μότσαρτ. Αν ήταν δημοσιογράφος, ο επόμενος Larry King. Τώρα που είναι μαθητής και επίδοξος επιστήμονας, είναι ο επόμενος Newton/Einstein/Αριστοτέλης, και πάει λέγοντας. Γενικά, το next best thing που, όταν ωριμάσουν οι συνθήκες, θα απολαύσει όλη η υδρόγειος.

Αυτό το παιδί συνήθως, φτάνει ως την Γ' Λυκείου με σβηστές μηχανές. Όντως, το μυαλό του το έχει βοηθήσει πάρα πολύ, ώστε να παίρνει άνετα αρκετά καλούς βαθμούς χωρίς να σκοτώνεται στο διάβασμα. Συνήθως οι γονείς είναι αρκετά πρήχτες προς τους καθηγητές, τόσο που οι τελευταίοι, για να μην αρχίσουν οι γονείς το πρήξιμο, τους λένε όλο καλά λόγια για να τους ξεφορτωθούν. Μπορεί κάποια από αυτά να είναι αλήθεια, αλλά δεν είναι όλα.

Για ευνόητους λόγους λοιπόν, το παιδί φτάνει στην Γ' Λυκείου, έχοντας την εντύπωση πως θα είναι μια χρονιά όπως οι άλλες. Ναι βέβαια, έχει πολύ περισσότερες ώρες φροντιστηρίου, άρα πολλή περισσότερη δουλειά, και αυτό το ζορίζει. Ό, τι και αν πάει λάθος στην πορεία της χρονιάς (που θα πάει), είναι ευθύνη των καθηγητών, άποψη που ενστερνίζεται και ο γονέας. Το παιδί απλά είναι το μαγικό τοτέμ που περιμένει από τον καθηγητή να του μεταδώσει γνώση, χωρίς το ίδιο να χρειαστεί να ζοριστεί. Αν ο καθηγητής πει κάτι αντίθετο, κάνουμε παράπονα στον διευθυντή. Δεν ανεχόμαστε από κανέναν μαλάκα καθηγητάκο να μιλήσει άσχημα για το παιδί μας, που στο κάτω κάτω ΘΑ γίνει πολύ ανώτερο.

Εννοείται ότι οι προτιμήσεις των σχολών αυτού του παιδιού είναι "top-class". Ιατρικές, Νομικές, Παιδαγωγικά, Πληροφορικές, Οικονομικά, Πολυτεχνεία. Το δικό μας το παιδί δεν είναι για πιο κάτω. ΤΕΙ είπατε; Στα ΤΕΙ πάνε τα παιδάκια του απλού κοινού θνητού κοσμάκη, όχι το δικό μας το παιδί. Εμάς το παιδί μας θα πάει πανεπιστήμιο και στο 4ο έτος θα το "τσιμπήσουν από την Ευρώπη".

Το σκηνικό λοιπόν, όσες φορές το έχω δει, έχει πάντα την ίδια κατάληξη, ευτυχή αν θέλετε την γνώμη μου. Το παιδί, που δεν έχει κάνει και 100% σοβαρό διάβασμα, βγάζει γύρω στα 15 με 17 χιλιάδες μόρια, δηλαδή περίπου 20% κάτω από όσο υπολόγιζε, δεν πιάνει καμία σχολή από αυτές που δήλωνε ότι θα τις έπιανε μετά βαΐων και κλάδων, και αντιλαμβάνεται ότι περνάει σε μια κατώτερη βαθμολογικά σχολή. Όοοοοχι όμως, γονέας και μαθητής δεν βάζουν μυαλό ΟΥΤΕ τότε. Το παιδί θα πάει να σπουδάσει στο εξωτερικό -και μάλιστα σε πανεπιστήμιο που είναι "από τα καλύτερα στον τομέα του φυσικά"-, γιατί "ε μωρέ, πανεπιστήμια είναι αυτά που έχουμε στην Ελλάδα ή μπουρδέλα;".

Κατηγορία 2η: Παιδί ανεπίδεκτο μαθήσεως-Ηλίθιος γονέας που νομίζει ότι βρέχει.
Το παιδί ανεπίδεκτο μαθήσεως είναι από εκείνες τις κλασσικές περιπτώσεις των παιδιών που δεν έχουν ασχοληθεί ποτέ με το σχολείο για πολλούς και διάφορους λόγους. Μπορεί να μην βρέθηκε στον δρόμο τους κάποιος εκπαιδευτικός-πρότυπο, μπορεί να έγινε το αντίθετο, μπορεί απλά το παιδί να έχει άλλες κλίσεις, στις καλές τέχνες για παράδειγμα, ή πολύ απλά μπορεί να μην έχει μυαλό. Δεν είναι αυτό το θέμα μας όμως.

Το θέμα μας είναι ο γονέας αυτού του παιδιού, που 17 χρόνια τώρα δεν έχει πάρει χαμπάρι τι παιδί έχει. Θεωρεί αυτονόητο ότι θα βάλει το παιδί του να ανέβει τον γολγοθά των πανελληνίων, θα το στείλει σε φροντιστήρια ή θα του κάνει ιδιαίτερα, και από πάνω θα το πιέζει να διαβάσει, όπως πιέζει ο βιαστής το θύμα για να του σκίσει ό, τι έχει και δεν έχει. Ως επιστέγασμα όλων αυτών, όταν φυσικά δει ότι το παιδί δεν φέρνει τα αντίστοιχα αποτελέσματα, θα το ρωτήσει "Ε άμα είναι να μην διαβάζεις, άμα δεν θες να σπουδάσεις ρε παιδί μου, πες το μου να πάω να σε ξεγράψω από το φροντιστήριο". Το παιδί φυσικά, χεσμένο από τον φόβο του, τι θα πει, ναι; Λέει ένα "όχι μαμά/μπαμπά, θέλω να σπουδάσω", σχεδόν πεπεισμένο και το ίδιο ότι το εννοεί.

Το αποτέλεσμα είναι σχεδόν αστείο. Το παιδί, ειδικά με την κατάργηση της βάσης του 10, κάπου θα περάσει, είναι σχεδόν σίγουρο, και πιθανότατα πολύ μακριά από την πόλη του. Ο ηλίθιος γονέας θα το στείλει στα Μεσολόγγια, τα Γρεβενά, τις Άμφισσες και δεν ξέρω που αλλού, θα πληρώνει για τουλάχιστον 4 χρόνια τα κέρατά του σε νοίκια, λογαριασμούς, και τα λοιπά, το παιδί θα κάνει διακοπές γιατί την σχολή δεν θα μπορεί ή δεν θα θέλει να την βγάλει, και στο τέλος, τόσο το παιδί όσο και ο γονέας θα συνειδητοποιήσουν ότι έχουν χαθεί πολλά χρόνια στα οποία το παιδί θα μπορούσε να κάνει μια οποιαδήποτε χειρωνακτική εργασία και να βγάζει και γαμώ τα χρήματα από τα 18 του. Αν πάλι το παιδί καταφέρει και πάρει πτυχίο, αυτό το πτυχίο θα είναι κατά 90% λιγότερο χρήσιμο από ένα ρολό χαρτί υγείας, με τις κωλοσχολές που έχουμε γεμίσει.

Κατηγορία 3η: Μελετηρό παιδί και εξυπνούτσικο- Πιεστικός Γονέας
Εδώ κατά την γνώμη μου πρόκειται για την πιο άδικη -για το παιδί- κατάσταση. Έχουμε ένα παιδί που πάντα τα κατάφερνε στο σχολείο. Μπορεί ποτέ να μην ήταν ο πρώτος μαθητής της τάξης, αλλά πήγαινε πάντα διαβασμένο στο μάθημα. Φυσικά, αυτό έδινε τροφή για σχόλια στον γονέα, ο οποίος, βλέποντας ότι βαθμολογικά υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, δηλαδή το 17 να γίνει 20, πίεζε το παιδί του να διαβάσει όλο και περισσότερο. Μέχρι ένα σημείο είναι και λογικό και θεμιτό αυτό.

Το παιδί συνήθως θα φτάσει στην Γ' Λυκείου χωρίς ιδιαίτερα κενά από τις προηγούμενες τάξεις. Θα έχει τους στόχους του, ξέρει τι μπορεί και τι δεν μπορεί να πετύχει. Όμως όχι, ο γονέας θα είναι εκεί, έτοιμος να κάνει την μαλακία του.

Έτσι, έχουμε έναν γονέα που χρονομετράει το διάβασμα του παιδιού του, πιάνει τα βιβλία για να το εξετάσει (ΗΛΙΘΙΕ, πληρώνεις κάποιους για αυτήν την δουλειά, που είναι πιο ειδικοί από σένα), ενώ αν το παιδί έχει ξεχάσει ένα κόμμα, ο γονέας, σαν σωστός δικαστής, το τιμωρεί. Θα του περιορίσει στο ελάχιστο τις εξόδους του, να μην βλέπει τους φίλους του, θα του κόψει ό ,τι άνεση μπορεί, ενώ όταν θα πάει για ενημέρωση από τους καθηγητές του παιδιού του, θα πασχίσει να εκμαιεύσει από τους καθηγητές το παραμικρό αρνητικό στοιχείο για το ίδιο του το παιδί, για να του το χτυπάει, "για να στρώσει". Είχα μαθητή του 19, που έχανε από πολύ μικρές λεπτομέρειες, και όταν μίλησα με τον γονέα, αν μας άκουγε κανείς, θα νόμιζε ότι μιλάμε για τον χειρότερο μαθητή της τάξης.

Ο φόβος της αποτυχίας στο μυαλό του παιδιού φυσικά θα γιγαντωθεί, και όσο πλησιάζουν οι εξετάσεις, το παιδί, που έχει δυνατότητες να γράψει καλά, θα έχει αγχωθεί τόσο πολύ που θα τρέμει σαν το ψάρι, αν δεν το πιάσουν άλλα ψυχοσωματικά προβλήματα. Στις εξετάσεις το παιδί θα γράψει ένα κλικ πιο κάτω από τις δυνατότητες του, και το μηχανογραφικό θα του το συμπληρώσει στην ουσία ο γονέας του.


Φυσικά, υπάρχουν και οι γονείς εκείνοι που κρατάνε την διαχείριση των πανελληνίων εξετάσεων μέσα σε λογικά πλαίσια. Εννοείται ότι δεν τα κάνουν όλα τέλεια, αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει γονέας που να μην κάνει λάθη. Το ζήτημα είναι να μην κάνεις χτυπητά λάθη, όπως στις 3 κατηγορίες που προανέφερα. Λογικό είναι ένας γονέας, μέχρι ενός σημείου, να θέλει το παιδί του να αποδώσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, και για αυτό τον λόγο να το παρακινεί ή να το πιέζει για να πιάσει αυτόν τον στόχο.

Το θέμα είναι όμως, ότι, όπως και να το κάνουμε, ο πρωταγωνιστής των πανελληνίων εξετάσεων είναι ο μαθητής. Αν θέλει ο μαθητής να διαβάσει και να ασχοληθεί με το πανηγυράκι των πανελληνίων εξετάσεων, θα το κάνει, ό, τι γονέα και αν έχει από πάνω του. Αν ο μαθητής δεν γουστάρει ή αν δεν μπορεί, και πάλι, προκοπή δεν πρόκειται να δει.

Και αυτό, ας το βάλουν καλά οι γονείς στο μυαλό τους.

Η πρώτη περίπτωση δεν είναι καθόλου έτσι. Από που και ως που τα έξυπνα παιδιά δε διαβάζουν πολύ. Δεν ισχύει αυτό!

Μα ούτε εγώ είπα ότι ισχύει. Απλά περιέγραψα την περίπτωση στην οποία ισχύει.

Πιστεύω ότι η πρώτη περίπτωση ισχύει σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Πολλοί γονείς αρχίζουν από την βρεφική ηλικία (το παιδί μου μίλησε νωρίτερα από τα παιδιά των άλλων είναι πανέξυπνο) και συνεχίζουν για τους λόγους που είπε το sourotiri εώς την 3η λυκείου (όπου φανερώνονται όλα) . Το φαινόμενο παρατηρείται κυριως σε παιδιά καθηγητών του σχολείου που φοιτησε το παιδί (οι καθηγητές φίλοι του γονέα δε θέλουν να δυσαρεστήσουν τους γονείς του παιδιού και βάζουν 20ρια.

Τρανό παράδειγμα ο γιος μιας καθηγητριας στο σχολείο μου (στο γυμνάσιο).... Το παιδί ήταν απουσιολόγος όλο το γυμνάσιο και σημαιοφόρος. Στο λύκειο που είμασταν ξανά συμμαθητές οι επιδόσεις του έπεσαν αλλά είχε πάλι αρκετά καλούς βαθμούς (το λυκειο συστεγαζόταν με το γυμνάσιο). Οι καθηγητες τον λέγανε πανέξυπνο. Ο ίδιος την είχε ψωνίσει τελείως. Στις πανελλαδικές έγραψε ένα 13.... Πολλοί το βάφτισαν αδικία πολλοί ατυχία αλλά εγώ πιστεύω ότι ήταν ένα αναμενόμενο αποτέλεσμα που δημιουργήθηκε από τους καθηγητές αφού δεν ήταν αντικειμενικοι και έτσι του κάνανε μεγάλο κακό.

Πιστεύω ότι αυτοί που βγάζουν μεγαλύτερη βαθμολογία είναι στην 3η κατηγορία (αρκεί το παιδί να ξέρει να διαχειρίζεται το άγχος του). Αυτος που έβγαλε μεγαλύτερη βαθμολογία στην τάξη μου στις πανελλαδικες δεν πήρε πολλά αριστείο σε γυμνάσιο και λύκειο. Ποτέ δεν ήταν ψώνιο και ποτέ δε θεώρουσε τον εαυτό του έξυπνο (έκανε σωστή προετοιμασία 2 χρόνια) και πέτυχε. Αυτοί που νόμιζαν ότι ήταν από την φύση τους έξυπνοι οι περισσότεροι δεν πετυχαν την πρώτη επιλογή τους....


Η μεγάλη υπερεκτίμηση όπως και το μεγάλο άγχος κάνουν κακό πρέπει να έχουμε μέτρο σε ότιδήποτε κάνουμε στην ζωή αυτή